1. Thủ đoạn hoạt động
Trong thời gian qua, tình hình tội
phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản
xảy ra tại nhiều địa phương nói chung và huyện Nhà Bè nói riêng, gây bức xúc
trong dư luận xã hội, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự và đời sống nhân dân.
Trong đó, nổi lên là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng
diễn biến phức tạp, có xu hướng phát triển mạnh, tăng về cả số lượng, mức độ
nguy hiểm và hậu quả thiệt hại với nhiều phương thức, thủ đoạn mới, tinh vi,
xảo quyệt bằng việc sử dụng công nghệ thông tin, viễn thông làm công cụ, phương
tiện phạm tội.
Các đối tượng sử dụng nhiều thủ đoạn
tinh vi như chiếm quyền sử dụng các tài khoản mạng xã hội (facebook, zalo…),
mạo danh người thân, mượn tiền giải quyết việc gấp; giả danh cơ quan thực thi
pháp luật, cán bộ cơ quan nhà nước, nhân viên ngân hàng thông báo trúng thưởng,
gửi tin nhắn rác, hỗ trợ chuyển đổi sim từ 3G lên 4G; trao đổi, mua bán hàng
hóa qua mạng; kêu gọi đầu tư kinh doanh đa cấp, tiền ảo, thiết lập các trang
mạng ngân hàng giả mạo để lấy dữ liệu thông tin khách hàng; sử dụng giấy tờ giả
mở tài khoản, giả mạo chứng từ để chuyển tiền, rút tiền, vay tiền; lợi dụng
phòng, chống dịch bệnh…Quá trình hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, các đối
tượng thường xuyên thay đổi thông tin cá nhân, số điện thoại, tài khoản ngân
hàng, tài khoản mạng xã hội, sử dụng tài khoản ảo, thay đổi địa bàn hoạt động,
cư trú nhằm đối phó với công tác phòng ngừa, điều tra xử lý của cơ quan chức
năng.
Các thủ đoạn thường gặp là:
- Đối tượng chiếm quyền điều khiển các
tài khoản mạng xã hội như zalo, facebook... bắt chước thói quen nhắn tin, xưng
hô mạo danh người thân của bị hại nhờ thanh toán chuyển khoản hoặc gửi tiền
giải quyết việc gấp vào các tài khoản ngân hàng trung gian.
- Đối tượng mạo danh cơ quan Công an, Viện kiểm sát đe dọa bị hại có liên quan
đến đường dây tội phạm, sau đó kết bạn zalo gửi lệnh bắt bị hại đồng thời yêu
cầu bị hại kê khai và chuyển tiền để phục vụ công tác điều tra; sau 01 ngày
nếu không có liên quan đến tội phạm sẽ trả lại tiền cho bị hại còn
nếu bị hại không đồng ý thì tất cả các tài khoản ngân hàng của bị
hại sẽ bị phong tỏa. Khi nhận được tiền trong tài khoản bọn chúng nhanh
chóng rút tiền, xóa hết các dấu vết.
- Đối tượng mạo danh nhân viên ngân hàng gọi điện thông báo tài khoản của khách
hàng bị lỗi xâm nhập, lỗi bảo mật hoặc khách hàng nhận được một khoản tiền
nhưng lỗi giao dịch.... sau đó yêu cầu bị hại cung cấp tài khoản, mật khẩu đăng
nhập, mã OTP để sữa lỗi hệ thống và thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản của
khách hàng.
- Đối tượng gửi tin nhắn thông báo trúng thưởng theo chương trình của Ngân
hàng, của các công ty hoặc giao dịch mua bán, tặng quà qua mạng hoặc thực hiện
cuộc gọi giả mạo cán bộ ngân hàng và yêu cầu khách hàng đăng nhập theo đường
link giả mạo tương tự giao diện dịch vụ ngân hàng điện tử của ngân hàng. Sau đó
yêu cầu cung cấp các thông tin bảo mật như tên, mật khẩu đăng nhập, mã OTP,
thông tin thẻ… để chiếm đoạt tiền.
- Đối tượng mạo danh nhân viên nhà mạng, gọi điện thoại giới thiệu đang có
chương trình “hỗ trợ chuyển đổi sim từ 3G lên 4G", hoặc đổi sim để nhận ưu
đãi và hối thúc nạn nhân nâng cấp lên sim 4G nếu không sẽ không thể sử dụng.
Đối tượng sẽ hướng dẫn chủ sim số điện thoại soạn tin theo cú pháp. Sau khi
thực hiện thao tác soạn và gửi tin nhắn, ngay lập tức sim số điện thoại đã bị
đánh cắp. Sau khi chiếm quyền kiểm soát sim của người dùng, kẻ gian dùng chính
sim đó lấy mã OTP từ ngân hàng gửi về sử dụng các dịch vụ tín dụng, vay tiền
online… dưới danh nghĩa nạn nhân.
- Đối tượng mạo danh CSGT gọi điện gửi thông báo phạt nguội giao thông: Các đối
tượng lợi dụng việc phạt nguội là người vi phạm giao thông không bị xử lý ngay,
chúng tạo dựng thông tin giả mạo gửi tới các chủ phương tiện nhằm mục đích lừa
đảo chủ phương tiện đóng tiền phạt bằng cách chuyển khoản qua các tài khoản
ngân hàng.
2. Các biện
pháp phòng ngừa
- Đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc
gọi đến bằng điện thoại cố định, người gọi tự xưng là cán bộ cơ quan nhà nước,
đặc biệt là lực lượng công an để thông báo, yêu cầu điều tra vụ án qua điện
thoại; không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, địa chỉ nhà ở… cho bất
kỳ đối tượng nào khi chưa rõ nhân thân, lai lịch của người đó.
- Người dân khi mua hàng qua mạng cần
sàng lọc, kiểm tra kỹ thông tin quảng cáo, rao bán về hàng hóa, danh tính của
người bán hàng, lựa chọn địa chỉ uy tín, hình thức thanh toán minh bạch. Không
nên chuyển tiền cọc mua hàng khi không rõ thông tin, danh tính, địa chỉ của
người bán.
- Thường xuyên kiểm tra và cập nhật
các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội. Thường
xuyên thay đổi và đảm bảo độ mạnh của mật khẩu. Không chia sẻ quá nhiều thông
tin cá nhân lên mạng xã hội
- Thận trọng khi nhận các thư điện tử, kiểm tra kỹ địa chỉ thư điện tử
nhận được xem có đúng là thư của người mình quen biết gửi đến hay không, không
nhấp vào liên kết hoặc mở tệp đính kèm trong thư điện tử đến từ người gửi không
xác định. Chỉ mở thư điện tử hoặc tải xuống ứng dụng, phần mềm đáng tin cậy.
- Không cung cấp thông tin cá nhân, địa chỉ, số điện thoại, số tài
khoản ngân hàng của mình cho đối tượng không quen biết. Thận trọng rà soát và
kiểm tra kỹ thông tin trước khi thực hiện các giao dịch chuyển tiền. Đồng thời
có biện pháp bảo vệ các tài khoản ngân hàng, tài khoản cá nhân để tránh bị các
đối tượng lợi dụng chiếm đoạt. Tuyệt đối cảnh giác với các cuộc gọi, tin nhắn
facebook, zalo..yêu cầu chuyển tiền. Cảnh giác với các tất cả các cuộc gọi, tin
nhắn thông báo trúng thưởng hoặc có liên quan đến giao dịch ngân hàng.
- Trường hợp có nghi ngờ về hoạt
động lừa đảo thì kịp thời thông báo cho cơ quan Công an xã, thị trấn tại nơi
gần nhất./.